www.cadzand.nl

vakantiewoningen ● verkoop ● verhuur

weer in cadzand bad:

Het Zwin

De geschiedenis van Cadzand Bad en omgeving hangt sterk samen met de zee, en de aanwas van land in de laatste 2000 jaar. De Zwingeul, een tot enkele honderden jaren geleden uitermate belangrijke zeearm, heeft zijn stempel gedrukt op de omgeving, en zijn inwoners.

2000 jaar terug

We beginnen onze geschiedenis van het zwin zo'n 2000 jaar geleden. De kuststreek van Belgi?, en de delta van de Schelde, bestond voornamelijk uit schorren, kwelders, en duinen, eilandjes, zandbanken, en veel meer uitgebreide waterlopen. De Romeinen staken vanaf onze kust het kanaal over naar Engeland. De natte kuststreek deed de handel voornamelijk over zee plaatsvinden. Belangrijke plaatsen waren in die tijd Oudenburg en Aardenburg, waarschijnlijk beide een stenen Castellum door de Romeinen gebouwd als verdediging van de handel tegen plunderende Vikingen en Noormannen. De weg tussen Aardenburg en Oudenburg was de scheiding tussen hoger gelegen droge gronden en de steeds bij hoog water of storm onderlopende slikken.

Rond 500 na Chr. stond het land onder bestuur van de Franken. Door de toenemende handel van wol, schapevlees en zoutwinning, visserij,  bouwde men  bescherming tegen overstromingen. De kleine dijkjes  die er al lagen werden eerst na 1000 na Chr. tot een aantal langere dijken, meestal niet hoger dan 1 meter gelegd, die de grond van toen af droog legde.

Regelmatig hebben zwaardere overstromingen zijn tol geeist van het land en zijn bewoners. De zware stormvloed van 1134 zou hele dorpen, kastelen en kerken vernietigd hebben, ook grote stukken land kwamen terug onder water. Verschillende geulen en stromen slibten dicht, andere onstonden.
Zo ontstond een systeem van duinen, langs de huidige kustlijn, met daarachter het zilte landschap van waterlopen en riviertjes, dat regelmatig overstroomde. E?n van de belangrijkste toen gevormde rivieren, of beter zeearm, was het Zwin. Een machtige 4 kilometer brede zeearm, langs het eiland van Cadzand, die reikte tot sluis en Aardenburg, en Damme

De streek werd meer en meer bewoond door schaapherders die over de drooggevallen gronden hun kuddes lieten grazen. Bij hoog water trok men zich terug op hoger gelegen gedeeltes, soms beschermd door kleine plaatselijke dijkjes. Vissers woonden vooral in de duinen. De schaapherders legden kleine terpen aan ter bescherming, houten bruggetjes ter oversteek van kreken en riviertjes, en op de grotere terpen een klein schuurtje. Vanaf de weg tussen Aardenburg en Oudenburg trokken de schaapherders de slikken en de schorren in, langs een aantal paden, die steeds meer gebruikt werden. Een van deze oversteekplaatsen wordt het latere Brugge.
De drooglegging en steeds meer inpolderen van stukken land, veroorzaakte weer de aanleg van afvoerkanalen, vervoer over die kanalen, en tenslotte ook het ontstaan van Damme, als aanleghaven tussen het Zwin en Brugge. Na 1500 na Chr. veroorzaakte de inval van de Spanjaarden vooral een strategische ontwikkeling van een aantal versterkingen en forten, redoutes, langs de zwinarm. Sluis en Retranchement werden regelmatig door de Spanjaarden belaagd.

De Zwinarm bleek uitstekende mogelijkheden te bieden voor vervoer van goederen, van en naar de steden die aan de zwinarm gelegen waren. Brugge groeide uit tot ??n van de grote Hanzesteden van Europa. Die handel werd vaak bevochten, rond de zwinarm en andere waterlopen zijn er tal van verdedigingswerken te vinden. Sluis heerste als toegangshaven, voor de schepen naar en van Brugge, later deed Retranchement hetzelfde, als fort beheerste Retranchement ieder schip, dat over de Zwinarm naar Brugge of Sluis wilde.

Bijzonder is de vraag of Brugge ooit aan de zee heeft gelegen. In ieder geval niet tijdens haar sterke economische bloeiperiode, waar Brugge het noordelijke centrum van de handel met de rest van Noord- en Zuid-Europa was. De meeste handelsgoederen bereikten Brugge via de dorpen als Damme, Hoeke, Oostkerke, Sluis. De centrale positie van deze steden rondom te aanvoer van goederen van en naar Brugge heeft ook de ontwikkeling van deze steden sterk beinvloed. St Anna ter Muiden was een niet onbelangrijke stad, totdat ook zij door verzanding van de zwinarm, teloor ging. Zo is het de meeste steden trouwens vergaan. Eigenlijk inclusief Brugge.

De natuur in het natuurreservaat Het Zwin
De omliggende bewoners, en de overheid hebben besloten het Zwin te behouden. Dit betekent, dat het zwin kunstmatig opengehouden moet worden, om verzanding tegen te gaan. Het natuurgebied heeft een grote ecologische waarde zoals het nu is, bij verzanding houden we alleen maar een stuk ingepolderd land over. Regelmatig wordt dus overtollig zand verplaatst, of zonodig verwijderd.
er zijn nieuw plannen, om het afwateringskanaal, de laatste resten van de vroegere Zwinarm, weer terug op het natuurgebied aan te sluiten.

Het waddengebied van het zwin en zijn omgeving is een zeer belangrijk flora en fauna gebied. Van oudsher worden bepaalde kustgebieden zoals het zwin door trekkende vogels gebruikt voor het foerageren.  De grote verscheidenheid aan planten en dieren in zo'n waddengebied heeft daar zeker mee te maken.

Begeleide wandelingen
Het natuurgebied het zwin is natuurlijk te bezoeken. Regelmatig worden begeleide wandelingen georganiseerd. U kunt een begeleide wandeling meemaken zowel vanuit het bezoekerscentrum, aan de Nederlandse zijde van het zwin, als via het vogelpark, aan de Belgische zijde.

Bezoekerscentrum Het Zwin
Een bezoek aan het zwincentrum, met volop documentatie over de flora en fauna van het zwin, is zeer de moeite. Het bezoekerscentrum bevindt zich direct in de nabijheid van het natuurgebied, u kunt hier parkeren met de auto of fiets, en aansluitend het natuurgebied bezoeken. Vanaf hier worden onder begeleiding ook wandelingen door het natuurgebied georganiseerd. 

Een aantal verenigingen en instanties houden zich bezig met de ontwikkelingen met betrekking tot flora en fauna. via  het duumpje kunt  u er meer over te weten komen.

Vogelpark Het Zwin
Het Belgische gedeelte van het natuurreservaat het zwin is slechts te bereiken via het vogelpark het zwin. Hier kunt een aantal meer en minder voorkomende vogelsoorten bekijken die in Europa voorkomen, of via trek zich verplaatsen. De conservator van het zwin kan u eventueel uitleg geven over de broed en de trek, en de vogels die overwinteren blijven.